Những cái chết đến từ nước hay chuyện thường ngày ở Đắc-ca

by **hitman17528** Mon Mar 24, 2008 11:58 pm

Theo
http://nuoc.com.vn/index.php?option=com_content&task=view&id=249&Itemid=35

Những cái chết đến từ nước hay chuyện thường ngày ở Đắc-ca 02ip310

Nếu
văn hào Charles Dickens mà ở đây – thủ đô Đắc-ca của
Băng-la-đét, hẳn ông sẽ cảm thấy vô cùng gần gũi như đang sống
trên chính quê nhà. Những đứa trẻ khốn khổ đang chờ mẹ và chị của
chúng trở về từ xưởng dệt; những ống khói của các lò gạch… chẳng
khác nào hình ảnh Ngôi nhà hoang vắng Bleak House xưa kia của
ông, ủ ê và ảm đạm trong màu khói và mùi xú uế.

Giống như thành phố London dưới triều đại của nữ hoàng Victoria,
những khu phố ổ chuột ở trung tâm Băng-la-đét bẩn thỉu và sặc mùi
chất thải bốc ra từ các toa-let tạm bợ của những ngôi nhà sàn tre
nứa cao vài ba mét. Băng-la-đét cũng là nơi xảy ra thảm họa lốc xoáy
dữ dội vào giữa tháng 11/2007 vừa qua làm hơn 3.000 người thiệt
mạng. Tuy nhiên, khi các phương tiện truyền thông kết thúc những tin
tức về Băng-la-đét để chuyển sang những quốc gia khác nơi đang xảy
ra lụt lội, nạn đói hay động đất thì có một thực tế vẫn tồn tại,
đó là sự ô nhiễm nguồn nước. Đây là nguyên nhân lớn thứ hai gây tử
vong ở trẻ em, chỉ sau các căn bệnh về hô hấp: 200 trẻ tử vong
mỗi giờ do thiếu các điều kiện về vệ sinh tối thiểu. Thực tế này hẳn
đã bị lên án nếu xảy ra ở các nước phương Tây. Mặc dù xét cho
cùng nó đáng bị lên án dù xảy ra ở bất cứ đâu, Băng-la-đét
hay một quốc gia nào khác.

Với điều kiện vệ sinh và thoát nước tốt của Luân-đôn như hiện
nay, người ta khó có thể tưởng tượng rằng Luân Đôn xưa đã từng
trải qua giai đoạn Đắc-ca ngày nay. Gờ-rết Oen - khu trung tâm
phát triển của Anh Quốc vào giữa thế kỷ 19 đã không thể đối phó với
tốc độ đô thị hóa. Nước thải bồn cầu tràn vào những khu phố của người
nghèo và sông Thames trở thành nơi tiếp nhận đủ loại nước thải khác nhau.

Năm 1858, Luân-đôn trải qua một mùa hè oi bức. Bộ kế hoạch của
Anh đã gặp phải một vấn đề rắc rối khi mùi xú uế đưa qua khu nhà quốc
hội. Sau gần 3 tuần, chính phủ Anh đã giao cho ông Joseph Bazalgette
nhiệm vụ phải thiết lập hệ thống thoát nước thải mới nhằm ngăn không
cho nước thải toa lét đổ ra sông Thames hay tích tụ tập trung gần các hộ gia đình.

Kết quả thấy rõ ngay lập tức. Người dân không còn bị dịch tả và
thương hàn. Và sau đó, năm 1890 khi Anh đầu tư một dự án lớn hơn cải
thiện các điều kiện vệ sinh, số ca tử vong của Anh đã giảm xuống
mức kỷ lục.

Vào trung tuần tháng 11/2007, Liên Hợp Quốc đã phát động năm an
toàn vệ sinh để ghi dấu mốc 2,6 tỷ người – gần nửa dân số thế giới vẫn
đang sống trong các điều kiện vệ sinh tồi tệ như Luân-đôn dưới thời nữ
hoàng Victoria.

Vấn đề vệ sinh đã từng bị phớt lờ tới mức khi Liên hợp quốc
đề ra các mục tiêu thiên nhiên kỷ tới năm 2015, người ta đã
không hề đề cập đến việc cần đảm bảo cho người dân, như trẻ em
sống trong những khu ổ chuột ở Đắc-ca có thể đi toa-let mà không
làm ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng.

Dưới những áp lực từ phía các tổ chức từ thiện như WaterAid, sau này
Liên Hợp Quốc cũng đã đồng ý bổ sung thêm mục tiêu giảm một nửa số
người không được tiếp cận với nước sạch và các điều kiện an toàn vệ
sinh.

Tuy nhiên, với xu hướng hiện nay mục tiêu này khó có thể đạt được cho
tới tận nửa sau của thế kỷ 21. Những nước giàu đã hứa sẽ tăng
gấp đôi viện trợ cho tới năm 2010, tuy nhiên điều này vẫn chưa được
xúc tiến, thậm chí các khoản đầu tư cho nước sạch và điều kiện vệ
sinh còn giảm rõ rệt trong thời gian qua.

WaterAid nói rằng nhiều tiền đầu tư hơn cho giáo dục sẽ là lãng phí khi
mà những đứa trẻ bị ốm, bị tiêu chảy không thể đến trường hoặc những bé
gái sẽ mất một tuần trong một tháng để lo lắng cho các vấn đề về kinh
nguyệt liên quan đến vệ sinh. Theo tính toán của các chuyên gia, sẽ
mất 9 đô la để điều trị bệnh tật thay vì chỉ cần đầu tư một đô la
cho việc đảm bảo các điều kiện về vệ sinh.

Gió đổi chiều
Vương quốc Anh là một trong số ít những quốc gia ưu tiên cho vấn đề
nước sạch, vệ sinh và hỗ trợ cho Băng-la-đét với mục tiêu cung
cấp 100% điều kiện vệ sinh đảm bảo tới năm 2010, không chờ đến
tận năm 2015 như trong mục tiêu thiên nhiên kỷ. Đây thực sự là một
thử thách không phải ở vùng nông thôn mà ngay ở thành phố Đắc-ca,
nơi những áp lực nặng nề của một trong những thành phố tăng
trưởng nhanh nhất thế giới đang đẩy các khu nhà ổ chuột rơi vào
tình trạng ngày càng tồi tệ hơn.

Abul Barkat, một giáo sư kinh tế của trường đại học Đắc-ca nhận xét
rằng điều đang xảy ra ở thành phố của ông không phải là đô thị hóa mà
là tồi tàn hóa. Ông nghi ngờ số liệu thống kê về tỷ lệ đảm bảo điều
kiện vệ sinh cho thành phố tăng từ 33% năm 2003 lên 84% hiện nay.

Paul Edwards, một chuyên gia của UNICEF tại Băng-la-đét cũng chia
sẻ suy nghĩ này. Ông lưu ý thêm rằng không phải mọi nhà vệ sinh đều
đủ tiêu chuẩn. Tuy nhiên, với cái nhìn lạc quan, Paul tin rằng đã
có sự thay đổi nhận thức của người dân về vấn đề này do mọi người đều
mong muốn có nhà vệ sinh cho gia đình mình.

Nỗ lực đầu tiên của chính phủ Băng-la-đét trong việc cải thiện các
điều kiện vệ sinh đã thất bại. Mặc dù dù chính phủ đã đầu tư ngân
sách mua thiết bị vệ sinh và phân phối trên toàn quốc song hầu như
không có gì biến chuyển.

Mọi thứ chỉ bắt đầu thay đổi khi chính phủ Băng-la-đét thực hiện
phân quyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích vệ sinh và bắt
buộc các gia đình phải tham gia, tùy theo hoàn cảnh mà đóng góp xây
dựng nhà vệ sinh cho chính họ. Những gia đình giàu trợ cấp cho người
nghèo.

Ở một ngôi làng gần Jamalpur, cách Đắc-ca 5 giờ lái xe, các điều kiện
vệ sinh đã được đảm bảo hoàn toàn. Những người phụ nữ ở đây nói rằng
nhà vệ sinh của họ đã được xây riêng biệt và có đủ tiêu chuẩn an toàn
sức khỏe cho những đứa trẻ. Laily Begum, một phụ nữ có ba con phát
biểu: “Nói rằng lũ trẻ đã từng phải khổ sở với bệnh tiêu chảy, giờ đây
không còn tiêu chảy và bệnh tật nữa”.

Ở các thành phố, kết quả không được như vậy, Đắc-ca chỉ có một nhà
máy xử lý nước thải cho một phần tư dân số thành phố, ước tính khoảng
12 triệu người, còn Chittagong, một thành phố với dân số tương đương
với bang Chicago (Mỹ), không có nhà máy xử lý nước thải nào cả.

Chuyên gia nói gì?

Mối nguy hiểm hiện hữu chính là việc để nhiễm bẩn nguồn
nước do chất thải của con người, đặt biệt kể từ khi
Băng-la-đét phải đối mặt với những thay đổi về khi hậu do biến
đổi khí hậu.

Jan Moller Hansen, chuyên viên đại sứ quán Đan Mạch nói rằng Đắc-ca
đang phát triển nhanh hơn khả năng kiểm soát của chính nó. Tuy nhiên
nguyên nhân không phải do thiếu các yếu tố về kỹ thuật mà do thiếu các
chính sách thể chế phù hợp cũng như nguồn lực về tài chính.

Ở Vương quốc Anh, đi đầu trong lĩnh vực này là thành phần kinh tế tư
nhân, nhưng Mohammed Sabur, giám đốc của WaterAid tại Băng-la-đét
nhận xét: “Ở Anh, những người chủ nhà máy mong muốn công nhân của họ
khỏe mạnh, còn ở đây nếu chẳng may 100 công nhân bị ốm, người
ta sẵn sàng có 200 người khác để thay thế. Công ty duy nhất có
điều kiện vệ sinh đảm bảo là Unilever, bởi họ phải chịu
những áp lực để có thể bán được nhiều xà phòng hơn”

“Khoảng trống” về vệ sinh cần được lấp đầy bởi chính phủ và
các tổ chức hỗ trợ phương Tây, không chỉ cho Băng-la-đét mà thậm
chí là cho tất cả những quốc gia nghèo nhất ở vùng cận Sahara của châu
Phi, những nơi mà điều kiện vệ sinh không được chính phủ của họ ưu
tiên.

Theo Guardian